سوال: چند وقت پیش از یک دوستی شنیدم که می گفت رسول الله صلی الله علیه و سلم فرموده است: هرکس نمازی را قضا کند و اگر قضایی هم بخواند، باز هم هشتاد سال در جهنم خواهد سوخت. می خواستم بدانم این سخن صحیح است یا نه؟
جواب: این حدیث را مولوی محمد زکریا کاندهلوی در کتاب فضایل اعمال نقل کرده است که متن حدیث به این شرح است:
«من ترک الصلوة حتی مضی وقتها ثم قضی عذب فی النار حقبا و الحقب ثمانون سنة و السنة ثلاثمائة و ستون یوما کل یوم کان مقداره الف سنة»: «هرکسی که نماز را قضا کند اگرچه بعدا هم بخواند بازهم بخاطر سروقت نخواندن یک حقب در جهنم خواهد سوخت و یک حقب هشتاد سال است و یک سال سیصد وشصت روز است و یک روز قیامت برابر با هزار سال خواهد بود. با این حساب مقدار یک حقب بیست و هشت ملیون و هشتصد هزار سال است». (فضایل اعمال/ فضایل نماز/ باب اول/ حدیث هشتم/ ص 372)
ادامه مطلب ...چند روز پیش مطلبی خواندم که در آن مطلب آمده بود: کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم اصح الکتب هستند و همه ی علما این را قبول دارند اما آلبانی بر خلاف محدثین و علما برخی از احادیث بخاری و مسلم را ضعیف می داند و برای این ادعا هم چند تا حدیث از بخاری و مسلم با تحقیق آلبانی آورده بودند که در نگاه اول خواننده گمان می کرد که واقعا این مطلب درست است و آلبانی برخی احادیث صحیح بخاری و صحیح مسلم را ضعیف می داند. به همین جهت تصمیم گرفتم به شبهات و دلایل این دسته از افرادی که در مورد آلبانی چنین گمان می کنند بنویسم. ادامه مطلب ...
برخی علما در کتب شان نسبت به امام ابوحنیفه رحمه الله جرح هایی را وارد کردند که در این اقوال روایتی وجود دارد که شاید ذهن برخی از خواننده ها و طلاب را به خود مشغول کرده و می کند و آن روایتی است که: عبد الله بن أحمد رحمه الله در «السنة/ ج1/ ص204» و فسوی رحمه الله در«المعرفة والتاریخ/ ج2/ ص791» روایت کرده اند که متن روایت این است: «سفیان الثوری یقول: استتیب أبو حنیفة من الکفر مرتین»: (سفیان ثوری می گوید: از ابوحنیفه دو بار خواسته شد که از کفر توبه کند).
پاسخ به این روایت:
این سخن مجهول و نامعلوم است زیرا:
*در این روایت نوع کفری که از ایشان خواسته شده است توبه کند ذکر نشده است. چون اگر امام ابوحنیفه مرتکب به کفر یا انحراف اعتقادی که سبب خارج شدن ایشان از دین شده است حتما علمای اسلام در طول تاریخ آن را بیان و مورد نقد و بررسی قرار می دادند.
*بی شک امام ابوحنیفه رحمه الله یکی از امامان اهل سنت و یکی از رهبران مذاهب اسلامی است که پیروان زیادی هم دارد و مورد قبول مسلمانان است که در برخی مسایل به سخن ایشان اعتماد و استناد کرده می شود و دو کتاب "فقه الاکبر" و "عقیدة الطحاویة" که در آنها مسایل اعتقادی بیان شده است و منسوب به ایشان است و از ایشان نقل شده است، مورد تأیید علما و مذاهب اسلامی است.
به همین دلیل می توان گفت که امام ابوحنیفه مرتکب به کفری نشده است.
خلاصه: اگرچه برخی محدثین امام ابوحنیفه را در نقل احادیث مورد جرح قرار داده اند و یا برخی فتواهای ایشان مورد پذیرش علما و حتی شاگردان ایشان نیست اما این به این معنا نیست که امام ابوحنیفه را به کفری که سبب مرتد شدن و خارج شدن ایشان از دین اسلام می شود، متهم کرد.
احادیث و سخنان رسول الله صلی الله علیه و سلم به دو صورت به ما رسیده است:
*به صورت متواتر
*به صورت خبرواحد
تذکر: علما و محدثین تعاریف گوناگونی از حدیث متواتر و خبرواحد کرده اند که جهت اطلاعات بیشتر می توانید به کتب اصول فقه و مصطلح الحدیث مراجعه کنید.
(به ادامه مطلب بروید)
بسیاری از علما و مبلغان دین بر این باورند که اختلاف مسلمانان و علما
رحمت است و برای این سخن خود به این روایت استناد می کنند که رسول الله
فرموده است: «اختلاف أمتی رحمة»: ( اختلاف امت من رحمت است).
به همین جهت تصمیم گرفتم تحقیقی روی این روایت انجام دهم و مطالبی در این خصوص بنویسم. امید است که مفید واقع گردد.
این حدیث از دو جهت مردود است:
(به دامه مطلب بروید)
محدثین معتقدند استدلال به حدیث ضعیف در اعتقادات، احکام و حتی در باب فضایل اعمال جایز نیست دیگر چه برسد به حدیث موضوع!
زیرا خود رسول الله نسبت دادن دورغ به ایشان را تحریم و برای چنین شخصی وعده ی جهنم را داده است.
رسول الله صلی الله علیه و سلم در حدیثی می فرماید: «لاَ تَکْذِبُوا عَلَیَّ ، فَإِنَّهُ مَنْ کَذَبَ عَلَیَّ فَلْیَلِجِ النَّار» (متفق علیه) : (برمن دورغ نبندید زیرا کسی که به من دروغی را نسبت دهد در جهنم خواهد بود).
و در حدیث دیگر می فرماید: «مَنْ کَذَبَ عَلَیَّ مُتَعَمِّدًا فَلْیَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ» (مفق علیه) : (کسی عمدا دروغی را به من نسبت دهد جایگاه خودش را باید در جهنم آماده کند).
عبدالفتاح ابوغده در توضیح این مطلب می نویسد: «نسبت دادن سخن دروغ به رسول الله حرام است و در حرام بودن آن هیچ اختلافی نیست و فرقی هم نمی کند که در باب احکام باشد یا غیر احکام مانند: تشویق کردن به عبادت یا ترساندن شخص از انجام گناه یا به خاطر نصیحت کردن و... همگی این ها حرام است و از گناهان کبیره به شمار می رود. اما کرامیه که یک فرقه ی بدعتی است، معتقدند گفتن حدیث موضوع برای ترغیب و ترهیب جایز است و عده ی زیادی از جاهلان که ادعای زاهد بودن را هم دارند، از این کلام فرقه ی کرامیه پیروی کردند». (لمحات من تاریخ السنة و علوم الحدیث، ص84)
خلاصه: اگر کسی ندانسته حدیث موضوعی را به رسول الله نسبت دهد امید است الله متعال او را مورد عفو قرار دهد و او را ببخشد.
اما اگر کسی می داند که فلان حدیث موضوع است اما باز هم ادعا می کند که آن حدیث موضوع سخن رسول الله است و به آن استناد می کند و این کار را حلال هم می داند، قطعنا چنین شخصی کافر است و رسول الله به چنین شخصی وعده ی جهنم را داده است.
همان طور که قرآن کریم در زمان حیات رسول الله در یک مصحف جمع آوری و تدوین نشده بود، احادیث هم به این شکل امروزی جمع آوری و نوشته نشده بود.
(به ادامه مطلب بروید)