منت گذاشتن

کمک کردن به یکدیگر یک وظیفه ی انسانی و دینی است و دین مبین اسلام در کمک کردن به یکدیگر حال به صورت مالی یا معنوی بسیار تأکید و سفارش کرده است.

اما متاسفانه گاهی اوقات برخی از ما به خاطر کاری که برای یک دوست یا آشنا یا یک بنده خدا انجام می دهیم، منت می گذاریم و همواره به او یادآوری می کنیم.
منت گذاشتن نه تنها کار پسندیده ای نیست بلکه این کار باعث می شود که فرد مورد خشم و عذاب خداوند قرار گیرد تا جایی که روز قیامت خداوند با چنین اشخاصی سخن نخواهد گفت و به آنها توجهی نخواهد کرد.
ابوذر رضی الله عنه می گوید که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: «ثلاثةٌ لا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ القِیَامة ولا یَنْظُرُ إِلَیْهم وَلا یُزَکِّیهِم وَلهُمْ عَذَابٌ أَلیمٌ»: «سه گروه هستند که خداوند در روز قیامت به آنها توجهی نمی کند و با آنها سخن نمی گوید و آنها را پاک و اصلاح نمی کند و برای آنها عذاب دردناکی است» و رسول الله این جمله را سه بار تکرار کرد.
ابوذر گفت: این افراد بدبخت و زیان کار شدند! یا رسول الله آنها چه کسانی هستند؟
رسول الله فرمود: «المُسبِل والمنَّانُ وَالمُنْفِقُ سِلْعَتَهُ بِالحَلفِ الکاذِبِ»: یکی از این سه گروه کسی است که به خاطر احسان و نیکی که انجام داده بر مردم منت می گذارد. (صحیح مسلم/ ش:171)
 یک حکایت...
روزی مردی جوان از کنار رودی می‌گذشت، پیرمردی را در آنجا دید و آن پیرمرد از آن جوان خواست که به او در گذشتن از رود کمک کند. جوان کمک کرد و پیرمرد را از رود گذراند، سپس پیرمرد از او تشکر کرد و هر کدام به راه خود ادامه دادند.
پس از مدتی آن جوان، پیرمرد را دید و جلو رفت و پرسید: ای پیرمرد مرا می شناسی؟ پیر جواب داد: نه نمی شناسم. جوان گفت: من همان کسی هستم که تو را از آب رد کردم! پیر دوباره تشکر کرد و دعای خیر برای آن جوان کرد.
پس از مدتی دوباره آن جوان و پیرمرد یکدیگر را ملاقات کردند و دوباره همان حرف ها گفته شد و این ملاقات چند بار تکرار شد.
روزی دیگر آن جوان دوباره پیرمرد را دید جلو رفت و پرسید: ای پیرمرد مرا می شناسی؟ پیرمرد که چشمانی ضعیف داشت، جواب داد: نه نمی شناسم. جوان گفت: من همان کسی هستم که تو را از آب رد کردم!
پیرمرد که دیگر از حرف های آن جوان خسته شده بود، گفت: ای کاش آب مرا می بُرد ولی تو مرا از آب رد نمی کردی!
قصه برخی از ما هم همین است، یک کار خوبی را که برای کسی انجام می‌دهیم همیشه یادآوری می‌کنیم و منت می گذاریم.
بنابراین منت گذاشتن یک صفت قبیح و زشتی است که باید از آن دوری کنیم و کسی که منت می گذارد روز قیامت از زیان کاران خواهد بود. پس سعی کنیم کارهای خوب را بی منت انجام دهیم تا ارزش و پاداش آن، هم نزد خدا و هم نزد بندگان خدا حفظ شود.

هدف از آفرینش انسان چیست؟

سؤال از فلسفه خلقت، سؤالی ریشه دار است و این مبحث را می توان از زاویه های مختلف مورد بررسی قرار داد. بشر در طول تاریخ همواره به دنبال این بوده تا بداند که از کجا آمده و برای چه آمده؟ و به کجا می رود؟

به قول مولوی :

روزها فکر من این است و همه شب سخنم / که چرا غافل از احوال دل خویشتنم

مانده ام سخت عجب کزچه سبب ساخت مرا/ یاچه بوده است مراد وی از این ساختنم

از کجا آمده ام، آمدنم بهر چه بود/ به کجا می روم آخر ننمایی وطنم

هر انسانی هر از گاهی این سؤالات را برای خود مطرح می کند. به همین خاطر در متون و کتاب ها به صورت های مختلف این سؤال ها مطرح شده است.

اما در پاسخ به این سوال که چرا انسان درباره هدف آفرینش سؤال می کند؛ باید گفت: به خاطر این که انسان هر کاری را که انجام می دهد ابتدا به دنبال هدف آن است. به عبارت دیگر هر یک از اعمال و رفتار انسان دارای هدف است.

به عنوان مثال: انسان غذا می خورد تا سیر شود؛ می نوشد تا سیراب شود؛ می خوابد تا تجدید قوای جسمی و روحی کند؛ کارمی کند تازندگی خود را تأمین کند و... .

اگر به هریک از مثال های مذکور توجه کنیم، هدف و غرضی را در آنها مشاهده می کنیم.

سیری، رفع تشنگی، مصون ماندن از بیماری، تجدید نیرو، تأمین زندگی و... اگر به این اهداف بنگریم به این نتیجه می رسیم که هر یک از این ها ریشه در جلب نفع و دفع ضرر دارند.

به عنوان مثال: سیری از یک طرف سبب افزایش نیروی مادی است یعنی (جلب نفع) و از سوی دیگر سبب جلوگیری از بیماری یعنی (دفع ضرر) می شود یا تأمین زندگی از یک جهت سبب ادامه بقا یعنی (جلب نفع) و از جهت دیگر برای دوری از فقر و بدبختی است یعنی (دفع ضرر).

بنابراین هریک از اعمال و افعالی را که انسان انجام می دهد برای این است که نیازهایش برطرف شود. به عبارت دیگر تلاش انسان برای جلب نفع و دفع ضرر است.

حال با این توضیح به این سوال می رسیم که هدف از آفرینش انسان چه بوده ؟

هریک این سوال را از دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار دادند و به آن پاسخ دادند... برخی از دیدگاه فلسفه و کلام و برخی هم از دیدگاه عرفان به بررسی این مساله پرداخته اند.

اما خود خداوند هدف از آفرینش انسان را در قرآن به طور واضح بیان کرده است لذا باید هدف از آفرینش انسان را در قرآن جست و جو کنیم تا بدانیم که خالق انسان برای چه چیزی او را آفریده است.

هدف از آفرینش انسان و سایر موجودات این جهان عبادت الله متعال است. یعنی ذات یگانه او را شناختن و او را عبادت کردن.

خداوند متعال در قرآن می فرماید: «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ» (ذاریات/56): «من جن ها و انسان ها را جز برای پرستش خود نیافریده ام».

بنابراین هدف از آفرینش انسان این است که انسان الله متعال را عبادت کند. همان کاری که تمام پیامبران، امامان، اولیاء و صالحین و علماء انجام می دادند و مردم را به سوی آن دعوت می دادند. از حضرت آدم علیه السلام گرفته تا پیامبر خاتم علیه الصلاة والسلام همه تنها خداوند یکتا را پرستیدند و تنها او را عبادت کردند و این هدف خداوند از آفرینش انسان است.