حدیث قضاکردن نماز و هشتاد سال سوختن در جهنم

سوال: چند وقت پیش از یک دوستی شنیدم که می گفت رسول الله صلی الله علیه و سلم فرموده است: هرکس نمازی را قضا کند و اگر قضایی هم بخواند، باز هم هشتاد سال در جهنم خواهد سوخت. می خواستم بدانم این سخن صحیح است یا نه؟

جواب: این حدیث را مولوی محمد زکریا کاندهلوی در کتاب فضایل اعمال نقل کرده است که متن حدیث به این شرح است:

«من ترک الصلوة حتی مضی وقتها ثم قضی عذب فی النار حقبا و الحقب ثمانون سنة و السنة ثلاثمائة و ستون یوما کل یوم کان مقداره الف سنة»: «هرکسی که نماز را قضا کند اگرچه بعدا هم بخواند بازهم بخاطر سروقت نخواندن یک حقب در جهنم خواهد سوخت و یک حقب هشتاد سال است و یک سال سیصد وشصت روز است و یک روز قیامت برابر با هزار سال خواهد بود. با این حساب مقدار یک حقب بیست و هشت ملیون و هشتصد هزار سال است». (فضایل اعمال/ فضایل نماز/ باب اول/ حدیث هشتم/ ص 372) 

 

این حدیث موضوع است و اصل و اساسی ندارد. به چند دلیل:

این *حدیث درهیچ کتب حدیثی روایت نشده است و خود مولوی محمد زکریا هم بعد از نقل این حدیث گفته است: «لم اجده فیما عندی من الکتب الحدیث»: «بنده این حدیث را در کتب احادیثی که نزدم بوده، نیافتم».

️*کسی بدون قصد و عمدی (مثلا خواب بماند یا بیهوش شود یا فراموش کند و...) نمازش قضا شود سپس نمازش را قضایی بخواند و از خداوند طلب بخشش کند إن شاء الله خداوند او را می بخشد. چون در حدیث صحیحی رسول الله صلی الله علیه و سلم فرموده اند: «رُفعَ الْقَلَمُ عَنْ ثَلاثَةٍ: عنِ النّائمِ حتى یَسْتَیْقِظَ وَعَنِ الصَّغیر حَتى یَکْبُرَ وَعَنِ المَجنْونِ حتى یَعْقِلَ أَوْ یُفیقَ»: «تکلیف از سه گروه برداشته شده است: از فرد خوابیده تا بیدار شود و از بچه تا بزرگ (و بالغ) گردد و از دیوانه تا عاقل شود، یا به هوش آید».

در حالی که در آن حدیث قید عمد و غیرعمد وجود ندارد و گفته شده حتی با خواندن قضایی بازهم در جهنم بیست و هشت ملیون و هشتصد هزار سال خواهد سوخت و این سخن با فتوای علما و احادیث صحیح در تضاد است.

تذکر: کسی که عمدا نماز نمی خواند و نماز را قضا می کند بحث دیگری است.

*کسی که سیرت رسول الله و صحابه را مطالعه کند خواهد دانست که نماز آنها هم بخاطر سبب هایی قضا شده بود.

به عنوان مثال: عمران بن حصین نقل می کند: «در سفرى پیامبر صلى الله علیه وسلم و یارانش خواب ماندند و نمازشان قضا شد». (صحیح بخاری/ ش:3571)

حال اگر بگوییم کسی نمازش را بدون قصد و عمدی قضا کند و اگر قضایی هم بخواند باز هم در جهنم بیست و هشت ملیون و هشتصد هزار سال خواهد سوخت، العیاذبالله در مورد قضا شدن نماز رسول الله و یارانش چه باید گفت؟

بنابراین این حدیث موضوع و ساختگی است و اصل و اساسی ندارد و از علما و داعیانی که در مناطق خود کتاب فضایل اعمال و هرکتاب دیگری را که جهت تعلیم می خوانند، تقاضا دارم نسبت به صحیح بودن احادیث دقت بیشتری داشته باشند و با احادیث ضعیف و موضوع سبب دین گریزی و ناامیدی مردم نشوند.

چون بسیاری با شنیدن این حدیث می گویند اگر نمازمان قضا شود پس نیازی به خواندن قضایی نیست چون در هرصورت هشت ملیون و هشتصد هزار سال خواهیم سوخت!

در حالی که در شریعت اگر کسی نمازش را بدون قصد و عمد قضا کند باید قضای آن را هرچه زودتر بخواند و به خاطر این که از روی قصد و عمد نبوده گناهی متوجه او نخواهد بود چه برسد به این که در جهنم هشت ملیون و هشتصد هزار سال خواهد سوخت!

چنانچه رسول الله صلی الله علیه و سلم می فرماید: «هر کس نمازی را فراموش کرد همان لحظه که به یاد آورد آن را بخواند و هیچ کفاره ای جز این براو نیست». (صحیح مسلم/ ش:314) و...

از طرفی دیگر در باب فضایل نماز و وعید در ترک آن احادیث زیادی وجود دارد که جهت تعلیم می توان آنها را برای مردم خواند و از احادیث ضعیف و دروغ باید دوری کرد.

والله اعلم و بالله التوفیق