معنای ذلک الکتاب

 سوال: چرا در قرآن معنی "ذلک" در اولین آیات سوره بقره به "این" معنی شده در حالی که "آن" هست؟
 جواب: البته این سوال به شکل دیگری هم مطرح می شود که چرا خداوند در قرآن فرموده: "ذلک الکتاب" در حالی که باید می فرمود: "هذا الکتاب"؟ چون قرآن در دست ماست و باید اشاره به نزدیک شود نه اشاره به دور!
جواب این است که:
گاهى از اسم اشاره بعید براى بیان بزرگی چیز یا شخصى استفاده مى‏شود و در زبان فارسى هم مانند آن را داریم.
به عنوان مثال در حضور افراد بزرگ مى‏گوییم: "اگر آن سرور اجازه دهند چنین کاری را انجام می دهیم". در حالى که باید "این سرور" گفته شود!
که این تعبیر براى بیان عظمت و بالا بودن مقام آن شخص به کار می رود.
بنابراین قرآن در عظمت و جایگاه بالایی قرار دارد، برهمین اساس خداوند، قرآن را با اسم اشاره دور معرفی کرد تا جایگاه بالای قرآن را بیان کند.
حال با توجه به این توضیح برخی از مفسرین "ذلک" را به "این" و برخی هم به "آن" ترجمه کرده اند.
به عنوان مثال: شیخ عبدالرحمن سعدی "ذلک الکتاب" را این گونه معنا کرده است: «هذا الکتاب العظیم...»: «این کتاب بزرگی است». (تیسیر الکریم الرحمن/ ص40)
و برخی هم مانند آیت الله مکارم شیرازی "ذلک" را به همان معنای اصلی اش ترجمه کرده اند و در ترجمه این قسمت از آیه گفته اند: « آن کتاب با عظمتی است...».
در هر صورت "ذلک" به جایگاه بالا و عظمت قرآن اشاره دارد.