چرا شیطان آفریده شد تا انسان را گمراه کند؟

 سوال: چرا خداوند شیطان را خلق کرده تا انسان را گمراه کند؟ میتوانست اصلاً خلق نکند تا هیچ شخصی گمراه نشود.
پاسخ:
1- هیچ کس جز خود انسان سبب گمراهی و باعث بهشتی یا جهنمی شدن او نمی‌شود.
خداوند در قرآن می فرماید: «وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى وَأَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُرَى ثُمَّ یُجْزَاهُ الْجَزَاء الْأَوْفَى» (نجم/ 39،40،41): «و این که برای انسان پاداش و بهره ای نیست جز آنچه خود کرده است و برای آن تلاش نموده است و این که قطعاً سعی و کوشش او دیده خواهد شد سپس (در برابر کارش) سزا و جزای کافی داده می شود».
2- خداوند متعال نه برای هدایت به پیامبران سلطه‌ای داده است و نه برای گمراه کردن به ابلیس و سایر شیاطین از جن و انس، سلطه‌ای داده است، پس نه کسی می‌تواند به زور سلطه، قدرت و جبر هدایت کند و نه کسی می‌تواند به زور گمراه کند.
خداوند در قرآن کریم خطاب به پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «فَذَکِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَکِّرٌ لَّسْتَ عَلَیْهِم بِمُصَیْطِرٍ» (غاشیه/21،22): « تو پند و اندرز بده و (مردم را به وظائف شان) یادآوری کن. چرا که تو تنها پند دهنده و یادآوری کننده ای و بس. تو بر آنها چیره و مسلّط نیستی (تا ایشان را به ایمان واداری).
و در مورد شیاطین می فرماید: «إِنَّهُ لَیْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِینَ یَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِینَ هُم بِهِ مُشْرِکُونَ» (نحل/ 99 و 100): «بی گمان شیطان هیچ گونه تسلّطی بر کسانی که ایمان دارند و بر پروردگارشان تکیه می کنند، ندارد. بلکه تنها تسلّط شیطان بر کسانی است که او را به دوستی می گیرند و به واسطه او شرک می ورزند».
بنابراین کار شیاطین فقط وسوسه و دعوت به باطل می‌باشد اما توجه یا عدم توجه به وسوسه و نیز پذیرش یا عدم پذیرش دعوت به باطل کاملاً در اختیار انسان می‌باشد و اگر در مورد وسوسه دقت و بررسی بیشتری شود متوجه می‌شویم که این وسوسه الزاماً کار ابلیس و شیاطین نمی‌باشد بلکه یک ریشه درونی هم دارد و آن نفس انسان است و حتی جامدات نیز می‌توانند برای نفس انسان وسوسه انگیز باشند. چیزهایی مثل: قدرت، شهوت، ثروت و... وسوسه‌انگیز هستند و شیاطین نیز از طریق نفس اماره وارد می‌شوند.

والله اعلم و بالله التوفیق