ایمان و اخلاق

جهت دیدن یا دانلود این کلیپ اینجا کلیک کنید.

آیا اخلاق با قدرت قابل جمع هستند؟

سوال: از منظر دینی آیا اخلاق با قدرت قابل جمع است؟
پاسخ: بله قابل جمع هستند. برای روشن شدن این مطلب به این مثال توجه کنید:
خداوند در قرآن در بحث قصاص می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِصَاصُ فِی الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَى بِالأُنثَى فَمَنْ عُفِیَ لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَیْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِکَ تَخْفِیفٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَرَحْمَةٌ» (بقره/178): «ای کسانی که ایمان آورده اید! در مورد کسی که کشته می شود، قصاص بر شما فرض شده است! آزاد در برابر آزاد و برده در برابر برده و زن در برابر زن است. پس اگر کسی (از جنایتش) از ناحیه برادر (دینی) خود ، گذشتی شد (و یکی از صاحبان خون بها کشنده را بخشید ، و یا حکم قصاص تبدیل به خون بها گردید ، از سوی عفو کننده) باید نیک رفتاری شود و ( سختگیری و بدرفتاری نشود ، و از سوی قاتل نیز به ولی مقتول) پرداخت (دیه) با نیکی انجام گیرد (و در آن کم و کاست و سهل انگاری نباشد). این (گذشت از قاتل و اکتفاء به دیه مناسب) تخفیف و رحمتی است از سوی پروردگارتان».
همان طور که ملاحظه کردید خداوند در مورد برخورد با قاتل دو راه را به خانواده ی مقتول پیشنهاد می کند:
1- قصاص کنند.
2- دیه بگیرند و قاتل را ببخشند.
شاید در یک نگاه این طور تصور شود که اگر در اینجا خانواده ی مقتول قصاص کنند از موضع قدرت استفاده کرده و اگر ببخشند از موضع اخلاق استفاده کرده اند! اما از طرفی دیگر و از آنجایی که دین ما دین اخلاق هست حتی اگر قصاص هم بکنند برخلاف موازین اخلاقی عمل نکرده اند.
بنابراین می توان گفت قدرت و اخلاق از نگاه دینی قابل جمع هستند و در  آیات و احادیث توصیه شده است که مومنین همواره با اخلاق باشند و حتی هنگام داشتن قدرت و استفاده ی از آن، باید موارد اخلاقی را رعایت کنند تا به کسی ظلم نشود.
والله اعلم و بالله التوفیق