دوستی و دشمنی

انسان موجودی اجتماعی است به همین جهت با افراد مختلفی در قالب دوست یا آشنا و یا هم نوع ارتباط برقرار می کند اما گاهی این انتخاب ها و دوستی ها خوب از آب در نمی آید.

به عنوان مثال: با فردی دوست می شویم و فریب ظاهر و رفتار خوب و زیبای او را می خوریم و با او ارتباطی صمیمی برقرار می کنیم. خوب طبیعی است هرکس از چنین دوستی انتظار خوبی، وفاداری و یاری کردن در مشکلات را دارد اما غافل از آن که این شخص به خاطر اهداف مختلفی که داشته با ما دوست شده است و به ظاهر خود را دوست و یار ما معرفی کرده اما زمانی متوجه این موضوع می شویم که از آن فرد به ظاهر وفادار ضربه می خوریم.

حافظ چه زیبا می گوید:

ما ز یاران چشم یاری داشتیم

خود غلط بود آنچه می پنداشتیم

شیوه ی چشمت فریب جنگ داشت

ما غلط کردیم و صلح انگاشتیم

توضیح: ما از دوستان انتظار و توقّع یاری کردن و وفاداری در دوستی داشتیم اما آنچه را که خیال می کردیم، اشتباه بود. بنابراین از هیچ کس نباید توقع و انتظاری داشت. چون هرکس به فکر خودش هست. نگاه و ظاهر افراد، انسان را فریب می دهد و به گمان این که آن فرد قصد دوستی دارد با او صلح و دوستی برقرار می کنیم اما غافل از این که این دوستی او از روی فریب و نیرنگ و به قصد آزار و اذیت بوده و اینجاست که می فهمیم در این دوستی اشتباه کردیم و آن دشمنی و فریب را صلح و دوستی می پنداشتیم.

برهمین اساس خداوند متعال در قرآن می فرماید: «الْأَخِلَّاء یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ» (زخرف/67): (دوستان در آن روز دشمنان یکدیگر خواهند شد مگر پرهیزگاران).

توضیح: کسانی که در دنیا به خاطر اهداف شخصی و دنیایی با یکدیگر دوست و رفیق می شوند در روز قیامت با یکدیگر دشمن می شوند اما آن کسانی که در دنیا به خاطر دین و الله با یکدیگر دوستی برقرار می کنند در روز قیامت هم دوستان و عزیزان یکدیگر هستند.

پس سعی کنیم اگر با کسی دوستی می کنیم به خاطر الله با او دوستی کنیم و حتی اگر با کسی دشمنی می کنیم به خاطر الله با او دشمنی کنیم. شایسته نیست که فرد مسلمان و مومنی به خاطر اهداف شخصی و یا دنیایی با کسی دوستی و یا دشمنی کند.

چنانچه رسول مکرم اسلام می فرماید: «أَوْثَقُ عُرَى الْإِیمَانِ الْحَبُّ فِی اللَّهِ وَالْبُغْضُ فِی اللَّهِ»: «محکم ترین دست آویزهای ایمان این است که دوستی و دشمنی به خاطر الله باشد». (مسند أبی داود / ش:783) و (مصنف ابن أبی شیبة / ش: 30443 و ش: 34338)